Բարակ ուղին սողալով,
Ոտի տակին դողալով,
Ճամփի ծայրին բուսել է
Կյանքի ծառը շողալով։
Ի՜նչ լայն սիրտ է, որ ունի
Այս ճանապարհն Անհունի…
Մարդու, բույսի, գազանի
Եվ թևավոր թռչունի։

1.Բացատրի՛ր սողալ, բուսել, թևավոր բառերը: Կարող ես դիմել բառարանի օգնությանը:

սողալ– գետնին քսվելով շարժվել

բուսել –աճել, ծաղկել

թևավոր – թևեր ունեցող

2.Բանաստեղծության միջից դո՛ւրս գրիր ճանապարհ  բառի հոմանիշները (իմաստով մոտ բառերը) :

ճանապարհ – ուղի, ճամփա

3.Բառարանից դո՛ւրս գրիր ճանապարհ բառի այլ հոմանիշները:

ճանապարհ – արահետ, շավիղ, կածան

4.Ինչպիսի՞ն կարող է լինել ճանապարհը, գրիր ճանապարհը նկարագրող բառեր:

Լայն, նեղ, ուղիղ, խորդուբորդ, ոլորապտույտ, ասֆալտապատ, խճապատ։

5.Ի՞նչ ճանապարհի մասին է խոսում Կոմիտասը:

Այս բանաստեղծության մեջ Կոմիտասն ուզում է ասել, որ ճանապարհը շատ բարի է և ամենքին տեղ է տալիս։ Իմ կարծիքով նա ուզում է ասել, որ ճանապարհը մարդկանց նման չէ, լավ կամ վատ, նա բոլորին ուղեկցում է։ Նա ճանապարհը համեմատում է կյանքի հետ, կյանքը նույնպես բոլոր տեսակի մարդկանց տեղ է տալիս։

6.Ներկայացրու մի հետաքրքիր դեպք, որ կարող է տեղի ունենալ այդ ճանապարհին:

                Մարդն անցնում է անտառամիջյան կածանով և հանկարծ ծառերի արանքից դուրս է գալիս  եղնիկն ու թպրտում տեղում՝ տեսնելով մարդուն։ Մարդու սիրտն էլ է թպրտում զարմանքից, բայց դա ոչ ոք չի նկատում։

7.Կոմիտասի «Ճանապարհ» բանաստեղծությունը արտահայտիչ կարդա, ձայնագրիր, պատրաստիր տեսանյութ կամ ռադիոնյութ:

1․ Հաշվիր և գրիր, թե տրված բառերը քանի հնչյուն և քանի տառ ունեն՝ մորաքույր, 8 տառ 10 հնչյուն ամենաերկար11 հնչյուն 10 բառ, հնդկահավ, 9 հնչյուն 8 տառ երազանք, 8 հնչյում որսորդ,7 հնչյուն ամենաորակյալ, 12 հնչյուն 12 տառ եղևնի, 7 հնչյուն 5 տառ եվրոպական, 10 հնչյուն 9 տառ ամերիկյան 9 հնչյուն 9տառ:

2. Հայոց լեզվի գրքի ուղղագրական բառարանից ( էջ 120) օգտվելով՝ գրիր բառեր, որոնք սկսվեն Ո կամ Ե տառով, հաշվիր դրանց հնչյունների և տառերի քանակը, եթե տառերն ու հնչյունները քանակով չեն համապատասխանում, գրավոր բացատրիր պատճառը:

եղեգ, ոլոր

3․ Գրիր 10 բառ, որոնց հնչյունները ու տառերը հավասար են։

ուրագ, արագ, առէջ, գույն, բերդ, բարդ, անօդ, գծել, գուցե, գյուր

4․ Գրիր 10 բառ, որոնց հնչյունները ավելի շատ են, քան տառերը։

առևանգել, բևեր, սև, արև, տերև, անձրև, երթևեկություն, երևակայություն, երևույթ, եղևնի

Երկարությունը 67 կմ է։ Սկիզբ է առնում Ջավախքի լեռնաշղթայի լանջերից։ Լեռնահարթավայրային տիպի գետ է։ Վերին հոսանքում՝ Լոռվա սարահարթում, ունի հարթավայրային բնույթ՝ դանդաղահոս է, ցածրադիր, երբեմն ճահճապատ ափերով և հաճախ առաջացնում է գալարներ։

1.Քանի՞ հնչյուն և քանի՞ տառ կա հետևյալ բառերից յուրաքանչյուրում`

 արև,4 հնչյուն 3 տառ

արմատ, 5 հնչյուն 5 տառ

  կրակ, 5 հնչյուն 4 տառ

որոգայթ, 8 հնչյուն 8 տառ

որոշել, 7 հնչյուն 6 տառ

չորս, 4 հնչյուն 4 տառ

մոտենալ, 2 հնչյուն 6 տառ

եղնիկ

 2.Հաշվի՛ր, թե տրված բառերի մեջ քանի՞ տառ և քանի՞հնչյուն կա:

Երեք-4տառ 4հնչյուն

տերև, հարևան, ամենաերկար, ոզնի, վերջ, ով, կես, երբ

Գոռաց երկինք, բուք արավ,
Հևաց, հևաց.
Ծերուկ երկիր սուգ արավ։
Ճաքեց հեռուն ամպ,
Երկիր դողաց-բա՛մբ։

Բողբոջ արև շող կապեց,
Դողաց, սողաց,
Արյուն-ամպից քող կապեց։
Վառեց լեռան լանջ,
Լեռան ցավատանջ։

Տեղաց անձրև մաղ տալով,
Մարմանդ-մարմանդ,
Հոգնած տերև շաղ տալով։
Երկիր քուն դրավ,
Եվ թռչուն թռավ։

Հուզված առուն փախ տվավ
Սողուն-սողուն,
Ձորում մշուշ կախ տվավ։
Քամին ելավ վեր,
Արավ տարուբեր։

Մոխիր ամպեր ժիր եկան
Դալուկ-դալուկ,
Սարի վրա ցիր եկան։
Հալեց աշուն օր
Կյանքիս սևավոր։

Առաջադրանքներ

1. Բանաստեղծության միջից դուրս գրեք այն հատվածը, որտեղ նկարագրված է արևածագը:

ևուկ ամպեր վար եկան
Օրան, օրան,
Սարի վրա շար եկան։
Ծագեց առավոտ
Պաղեց, սառավ օդ։

1. Բանաստեղծության ո՛ր հատվածներից եք հասկանում, որ աշուն է, գունավորեք այդ հատվածները:

Մոխիր ամպեր ժիր եկան
Դալուկ-դալուկ,
Սարի վրա ցիր եկան։
Հալեց աշուն օր
Կյանքիս սևավոր։

1. Բանաստեղծության մեջ գտեք և մեկ բառով բացատրեք հետևյալ արտահայտությունները՝ ցիր եկան-ցրվեցին, կախ տվավ-կախվեց, փախ տվավ-փախավ, քուն դրավ-քնեց, վար եկան-իչան, շող կապեց-շողաց:
2. Բանաստեղծության տներից մեկը paint ծրագրով նկարեք: